A A A

Kiedy i jak zmienić formę prawną prowadzonej działalności? - Dodatek do Gazety Podatkowej nr 82 (1019) z dnia 14.10.2013

Pośredni sposób na zmianę formy prawnej

Procedura przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę uregulowana przepisami K.s.h. stanowi alternatywę dla dotychczasowego sposobu na przejście od jednoosobowej działalności w spółkę.

Pośredni sposób na transformację

Indywidualny przedsiębiorca, który chce kontynuować działalność w ramach spółki w oparciu o składniki swojego przedsiębiorstwa, może rozważyć czy w jego przypadku nie będzie korzystniejsze założenie spółki i np. wniesienie do niej aportem swojego przedsiębiorstwa (może być też sprzedane spółce).

Dążąc do takiej transformacji swojej działalności indywidualny przedsiębiorca może założyć jednoosobową spółkę kapitałową bądź znaleźć wspólnika i założyć spółkę cywilną czy handlową (osobową albo kapitałową).

Założenie spółki

Spółka cywilna powstaje z chwilą podpisania umowy spółki. Aby spółka mogła funkcjonować, trzeba dopełnić dalszych formalności. Chodzi tu w szczególności o uzyskanie dla spółki numeru REGON, NIP czy dokonanie rejestracji na potrzeby VAT (o ile spółka będzie podatnikiem tego podatku).

Natomiast założenie spółki handlowej wymaga zawarcia umowy spółki (podpisania aktu założycielskiego jednoosobowej spółki kapitałowej), a następnie uzyskania wpisu w KRS. Wniosek o wpis należy złożyć przestrzegając jednego okienka. Tym samym należy załączyć stosowne wnioski i zgłoszenia do urzędu skarbowego, statystycznego i ZUS.

Z zawarciem umowy spółki wiąże się obowiązek wniesienia wkładów. Wniesienie przedsiębiorstwa aportem wymaga zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jednakże forma ta nie jest wystarczająca dla ważności umowy (statutu) spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej oraz z o.o. i akcyjnej. Wymagają one formy aktu notarialnego.

Poza tym forma ta jest niezbędna także wtedy, gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość.

Odpowiedzialność za długi

W myśl art. 55⁴Kodeksu cywilnego, nabywca (tu: wspólnicy spółki cywilnej czy spółka handlowa) przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą (tu: wnoszącym aport) za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

**Porównanie wad i zalet sposobów przekształcenia indywidualnej działalności w spółkę**
Zalety i wady pośredniej transformacji		Zalety i wady przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową
	Można wybierać pomiędzy spółkami osobowymi (cywilną, jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną) i kapitałowymi (z o.o., akcyjną).		Można zdecydować się tylko na jednoosobową spółkę z o.o. czy akcyjną, przy tym w trakcie funkcjonowania spółki nie ma przeszkód, aby grono wspólników uległo powiększeniu.
	Transformacja wymaga "jedynie" założenia spółki i wniesienia do niej aportem (sprzedaży) przedsiębiorstwa. Koszty ograniczają się do opłat związanych z rejestracją (spółka cywilna nie podlega rejestracji w CEIDG, wpis muszą mieć wspólnicy, ale jego uzyskanie czy zgłaszanie zmian jest wolne od opłat). Z kolei uzyskanie wpisu w KRS to koszt rzędu 600 zł, a późniejsze zgłaszanie zmian to 500 zł.		Należy spełnić wymagania dotyczące procedury przekształcenia określone przepisami K.s.h. Trzeba liczyć się z kosztami analogicznymi jak przy zakładaniu spółki oraz z tymi związanymi z samym przekształceniem. Plan przekształcenia poza tym, że wymaga formy aktu notarialnego podlega także obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta.
	Założona spółka będzie nowym podmiotem. Przejście koncesji czy zezwoleń na spółkę, do której przedsiębiorca wniósł przedsiębiorstwo budzi kontrowersje. Według jednego poglądu wchodzą one w skład przedsiębiorstwa. Przeciwnicy jednak podnoszą argument, że są to publicznoprawne uprawnienia o charakterze podmiotowym i są wyłączone z obrotu cywilnoprawnego.		Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Regulacja ta jest największym atutem skorzystania z procedury przekształcenia. Zapewnia ona, że spółka z o.o. będzie, co do zasady, podmiotem tych samych praw i obowiązków co przedsiębiorca jednoosobowy zarówno na płaszczyźnie cywilnoprawnej, administracyjno-prawnej czy prawa pracy.
	W razie likwidacji działalności prowadzonej jednoosobowo należy wypełnić obowiązki wobec urzędów czy fiskusa związane z tym faktem. Uwaga! Jeżeli likwidacja jednoosobowej działalności nastąpi dopiero po wniesieniu przedsiębiorstwa aportem do spółki, pozwoli to uniknąć płacenia VAT od remanentu likwidacyjnego.
	W myśl art. 93a § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej, spółka niemająca osobowości prawnej (tj. spółka cywilna i osobowe spółki handlowe), do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa wstępuje we wszystkie przewidziane w przepisach podatkowych prawa i obowiązki przekształcanej osoby.		Zgodnie z art. 93a § 4 Ordynacji podatkowej, jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach podatkowych prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.
	Konieczność zapłaty PCC - według stawki 0,5% od wartości wkładów do spółki osobowej albo wartości kapitału zakładowego.		Konieczność zapłaty PCC - według stawki 0,5% od wartości kapitału zakładowego.