PCC w przypadku przekształcenia spółki komandytowej w jawną

Nasza spółka komandytowa zostanie przekształcona w spółkę jawną. Skład wspólników, ich udział w zysku nie ulegną zmianie. Wspólnicy nie wniosą dodatkowych wkładów pieniężnych ani niepieniężnych na moment przekształcenia. Czy w takich okolicznościach powstanie obowiązek rozliczenia PCC?

Brak wniesienia nowych wkładów nie przesądza o tym, że nie trzeba płacić PCC od transformacji.

Na gruncie ustawy o PCC przekształcenie spółki kwalifikowane jest jako czynność zmiany umowy spółki, jeżeli wynikiem transformacji jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Przekształcenie "polskiej" spółki spełnia kryterium opodatkowania z art. 1 ust. 5 ustawy o PCC. W razie przekształcenia spółki osobowej w inną osobową nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 2 pkt 6 lit. b) ustawy o PCC. Oznacza to, że przekształcenie takie podlega PCC. Podstawę opodatkowania stanowi wówczas wartość wkładów do spółki osobowej (tu: jawnej) powstałej w wyniku przekształcenia (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f ustawy o PCC). Stawka PCC od umowy spółki wynosi 0,5%.

Na mocy art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC zwolnione z podatku są umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana PCC lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany. Poza tym od podstawy opodatkowania należy odjąć koszty związane z wynagrodzeniem notariusza za sporządzenie aktu notarialnego obejmującego uchwałę o przekształceniu spółki, a także uzyskaniem wpisu do KRS (art. 6 ust. 9 ustawy o PCC).

Wskazane zasady opodatkowania budzą kontrowersje w przypadku transformacji m.in. spółki osobowej w inną spółkę osobową. Przedmiotem sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami jest w szczególności kwestia prawidłowego określenia podstawy opodatkowania, gdy w ramach przekształcenia nie dochodzi do wniesienia dodatkowych wkładów, ale spółka przekształcana ma środki zgromadzone na kapitale zapasowym czy rezerwowym, które nie były objęte PCC. Pisaliśmy o tym m.in. w dodatku do GP nr 16 z 2020 r., na str. 3 (pkt 4). Według dominującego stanowiska organów podatkowych i orzecznictwa sądów administracyjnych ustalając wartość wkładów wniesionych do spółki przekształconej, należy brać pod uwagę cały majątek spółki przekształcanej, na który składają się wartości pierwotnie wniesione do tej spółki (tj. wkłady) oraz majątek, jaki w toku działalności zgromadziła spółka (por. wyrok NSA z dnia 4 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 498/18).

Analogiczne stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 25 czerwca 2021 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.140.2021.2.MD. Wskazał w niej m.in., że zwiększeniem majątku, o jakim mowa w art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC, jest przysporzenie powstałe w wyniku samego przekształcenia. Inaczej mówiąc, jest to wartość majątku wniesionego do spółki jawnej ponad wartość uprzednio opodatkowanego PCC majątku spółki komandytowej, tj. wkładów wniesionych do spółki komandytowej. W stanie faktycznym będącym przedmiotem interpretacji Dyrektor KIS uznał, że nie doszło - w rozumieniu uregulowań ustawy o PCC - do zwiększenia majątku spółki jawnej (przekształconej). Wnioskodawca wskazał bowiem, że całość majątku spółki przekształcanej (tu: komandytowej) stanowi majątek spółki po przekształceniu, a jednocześnie w dacie przekształcenia ta wartość nie była wyższa niż wartość wkładów wniesionych przez wspólników (opodatkowanych PCC bądź z niego zwolnionych). Zatem nie doszło do zwiększenia majątku spółki w wyniku przekształcenia. Czynność ta nie podlega zatem opodatkowaniu PCC.