Komornik i przekształcenie spółki cywilnej w jawną

Zamierzamy przekształcić naszą spółkę cywilną w spółkę jawną. Przeciwko wspólnikom toczy się obecnie postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Czy po przekształceniu komornik będzie mógł kontynuować egzekucję przeciwko wspólnikom? Czy będzie mógł prowadzić egzekucję z majątku przekształconej spółki jawnej?

Komornik po przekształceniu będzie mógł prowadzić egzekucję zarówno z majątku dotychczasowych wspólników spółki cywilnej, jak i z majątku powstałej w wyniku przekształcenia spółki jawnej.

Po pierwsze, zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 553 § 1 K.s.h., spółce przekształconej (czyli spółce jawnej) przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (czyli spółki cywilnej). Oznacza to, że spółka jawna na skutek przekształcenia staje się dłużnikiem w stosunkach zobowiązaniowych, w których dłużnikami byli wcześniej wspólnicy spółki cywilnej. Po drugie, wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres trzech lat, licząc od tego dnia (art. 584 K.s.h.). Przesądza to o tym, że wspólnicy nadal pozostają dłużnikami i po przekształceniu może być prowadzona przeciwko nim egzekucja bez potrzeby wykazywania, że egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Dla powyższych zagadnień dość istotne są uregulowania proceduralne dotyczące prowadzenia egzekucji, w toku której dochodzi do przekształcenia. Zgodnie bowiem z art. 819¹ Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.), przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową nie ma wpływu na bieg postępowania egzekucyjnego. W przypadku opisanym w pytaniu wystarczy zatem, aby wierzyciel przedłożył komornikowi odpis z Krajowego Rejestru Sądowego (lub wydruk z wyszukiwarki KRS) spółki przekształconej i rozszerzył wniosek egzekucyjny na spółkę jawną jako kolejnego dłużnika. Takie zabiegi wystarczą, aby komornik mógł kontynuować egzekucję z majątku spółki jawnej. Z odpisu z KRS będzie bowiem wynikać, że spółka powstała w wyniku przekształcenia spółki cywilnej.

Przekształcenie spółki cywilnej w jawną następuje z chwilą wpisu tej drugiej do KRS.

Na marginesie warto wskazać, że inaczej przedstawia się sytuacja, gdy spółka przekształciła się w okresie pomiędzy zakończeniem postępowania przed sądem a skierowaniem wniosku egzekucyjnego. Wówczas komornik nie może kierować egzekucji do składników majątku samej spółki jawnej. Wierzyciel dysponuje bowiem tylko tytułem wykonawczym (np. wyrokiem lub nakazem zapłaty) przeciwko wspólnikom, a nie przekształconej spółce jawnej.

Dlatego też wierzyciel przed skierowaniem do komornika wniosku egzekucyjnego powinien wystąpić do sądu o nadanie tytułowi wykonawczemu klauzuli wykonalności przeciwko spółce i wspólnikom (art. 788 § 1 K.p.c.). Wniosek podlega opłacie sądowej w kwocie 50 zł. Należy do niego dołączyć odpis z KRS spółki jawnej oraz uprzednio wydany tytuł wykonawczy przeciwko wspólnikom.