Gazeta Podatkowa nr 101 (1663) z dnia 19.12.2019

Co się zmieni w procedurze przekształcenia spółki cywilnej w handlową?

Spółka cywilna może być przekształcona w każdą spółkę handlową. Wymogi proceduralne są różne w zależności od tego, czy będzie to spółka jawna, czy inna spółka handlowa. Od 1 marca 2020 r. zaczną obowiązywać zmiany w procedurze transformacji spółek, których celem jest jej uproszczenie i przyspieszenie. Poza tym spółka cywilna będzie mogła być przekształcona w prostą spółkę akcyjną.

Aktualnie spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową tylko i wyłącznie dobrowolnie, tj. gdy zadecydują o tym jednomyślnie jej wspólnicy. Ta zasada nie ulegnie zmianie z początkiem marca 2020 r. Koszty wpisu do KRS przekształcenia spółki cywilnej w każdą spółkę handlową wynoszą 600 zł.

Najłatwiej z cywilnej w jawną

W przypadku transformacji w spółkę jawną obowiązuje odformalizowana procedura. Przepisy K.s.h. w tej kwestii nie zostaną zmodyfikowane. Jej wymogi sprowadzają się jedynie do obowiązku dostosowania umowy spółki do przepisów o umowie spółki jawnej oraz zgłoszenia do KRS. Wszyscy wspólnicy muszą dokonać zgłoszenia przekształcenia, tj. złożyć wniosek o wpis spółki jawnej do KRS. Skutki przekształcenia określa art. 26 § 5 K.s.h.

W inną spółkę handlową

Przepisy K.s.h. przewidują również możliwość przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową, inną niż spółka jawna (art. 551 § 2 K.s.h.). Stosuje się wówczas odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej, z tym że skutki przekształcenia reguluje art. 26 § 5 K.s.h.

Transformacja spółki cywilnej w handlową wymaga, aby za przekształceniem wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy.

Niezależnie od tego, czy przekształcenie ma nastąpić w spółkę osobową (partnerską, komandytową czy komandytowo-akcyjną), czy w spółkę kapitałową (z o.o. albo akcyjną, a od 1 marca 2020 r. w prostą spółkę akcyjną), transformację można przeprowadzić według procedury uproszczonej. Z uproszczeń mogą skorzystać tylko te spółki, w których wszyscy wspólnicy prowadzą sprawy spółki. Jest to regułą w praktyce, dlatego też dalej opisane wymogi dotyczą właśnie tej procedury. W każdym jednak przypadku należy liczyć się z koniecznością korzystania z usług rejenta.

W uproszczonej procedurze nie stosuje się przepisów art. 557-561 K.s.h. W przypadku przekształcenia w spółkę osobową konieczne jest natomiast przygotowanie dokumentów wymienionych w art. 558 § 2 pkt 1 i 2 K.s.h. (art. 582 K.s.h., patrz ramka), a w razie przekształcenia w spółkę kapitałową należy przygotować dokumenty, o których mowa w art. 558 § 2 K.s.h., oraz trzeba poddać wycenę aktywów i pasywów spółki badaniu biegłego rewidenta (art. 572 K.s.h., patrz ramka). Przy tym obowiązek poddania wyceny badaniu przez biegłego od 1 marca 2020 r. ograniczony zostanie tylko do sytuacji, gdy spółka ma być przekształcona w spółkę akcyjną (art. 559 K.s.h., w brzmieniu od 1 marca 2020 r.). W razie przekształcenia w każdą inną spółkę nie będzie takiej powinności. Jest to istotne przyspieszenie procedury. Biegły musi być bowiem wyznaczony przez sąd rejestrowy, a etap ten może trwać nawet kilka miesięcy.

Wymogi transformacji

Do przekształcenia spółki wymaga się:

• sporządzenia dokumentów dotyczących przekształcenia wskazanych w ramce,
   
• powzięcia jednomyślnej uchwały o przekształceniu spółki (art. 571, art. 581 K.s.h.), która musi być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza (elementy tej uchwały wskazuje art. 563 K.s.h.),
   
• powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i ją reprezentujących,
   
• zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej; obowiązek ten reguluje art. 556 pkt 4 K.s.h. Zostanie on uchylony z dniem 1 marca 2020 r. Wprowadzone zostanie natomiast nowe brzmienie art. 563 K.s.h. Zgodnie z § 2, który zostanie dodany z dniem 1 marca 2020 r., podjęcie uchwały o przekształceniu zastąpi zawarcie umowy spółki przekształconej albo zawiązanie przekształconej spółki akcyjnej oraz powołanie organów spółki przekształconej,
   
• dokonania w KRS wpisu spółki przekształconej.

Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru przedsiębiorców wnoszą wszyscy członkowie zarządu albo wspólnicy mający prawo reprezentacji spółki przekształconej (art. 569 K.s.h.).

Powzięcie uchwały, wybór decydentów spółki (zawarcie umowy spółki do końca lutego 2020 r.) może mieć miejsce jednego dnia.

Korporacyjne prawo wyjścia

W dniu powzięcia uchwały o przekształceniu wspólnicy mogą złożyć na piśmie oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej. Jeżeli tego nie uczynią, spółka powinna ich wezwać, w sposób przewidziany dla ich zawiadamiania, do złożenia takiego oświadczenia, w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki. Wynika tak z art. 564 K.s.h. Wspólnikowi, który nie złoży takiego oświadczenia, będzie przysługiwało prawo do rozliczenia się ze spółką zgodnie z art. 565 K.s.h. Wspólnicy spółki cywilnej uczestniczący w przekształceniu staną się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki jawnej/komandytowej. Co istotne, do końca lutego 2020 r. obowiązuje domniemanie nieuczestniczenia w spółce przekształconej przez wspólników. Dlatego też muszą oni składać oświadczenia o uczestnictwie w spółce (art. 564 K.s.h. będzie uchylony z dniem 1 marca 2020 r.). Od 1 marca 2020 r. wspólnicy przekształcanej spółki cywilnej staną się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki handlowej. Przepisy K.s.h. będą przewidywać nową instytucję określaną mianem korporacyjnego prawa wyjścia (por. art. 576¹ K.s.h. w brzmieniu od 1 marca 2020 r.), jednak będzie ono dotyczyć wyłącznie transformacji spółki kapitałowej w osobową. Nie będzie więc miała zastosowania przy przekształceniu spółki cywilnej w inną spółkę handlową.

Ważne skutki przekształcenia

Z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS spółka cywilna stanie się spółką handlową. Spółce tej będą przysługiwać wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników (art. 553 § 2 i 3 K.s.h., art. 26 § 5 zd. ostatnie oraz art. 551 § 3 K.s.h.).

NIP oraz REGON spółki cywilnej przejdzie na spółkę handlową.

Gdy spółka uzyska wpis w KRS, należy zrealizować obowiązek ogłoszenia o przekształceniu w MSiG (art. 570 K.s.h.). Więcej na ten temat pisaliśmy w GP nr 36 z 2019 r., na str. 17.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.)