Przekształcenie spółki jawnej a zgoda małżonka wspólnika

Spółka jawna będzie przekształcana w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przy jej zakładaniu jeden ze wspólników, wnosząc wkład w postaci nieruchomości, musiał uzyskać na to zgodę żony, z którą pozostaje w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Czy teraz na przekształcenie spółki również konieczne jest uzyskanie zgody małżonki wspólnika, skoro nieruchomość wciąż należy do spółki? Czy żona może zablokować przekształcenie?

NIE. Przekształcenie spółki jawnej w inną spółkę handlową nie wymaga zgody małżonków wspólników pozostających w ustroju wspólności majątkowej. Przekształcenie nie jest bowiem czynnością wspólnika dotyczącą składnika wchodzącego do majątku wspólnego.

Na etapie zakładania spółki rzeczywiście zgoda małżonka może okazać się konieczna w przypadku wnoszenia określonych rodzajów wkładów. Dotyczyć to może w szczególności wniesienia do spółki wkładu w postaci nieruchomości. Z art. 37 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 ze zm.) wynika, że zgoda drugiego małżonka potrzebna jest do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków. To samo dotyczy czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal. Wniesienie wkładu w postaci nieruchomości stanowi zbycie tego składnika majątkowego, co oznacza konieczność uzyskania zgody małżonka na dokonanie tej czynności.

Po zbyciu nieruchomość wchodzi jednak już w skład majątku spółki. W przypadku, gdy wspólnikiem jest tylko jeden małżonek, to według przeważającego poglądu, prawa spółkowe w spółce jawnej mogą należeć do majątku wspólnego wspólnika i jego małżonka. Wynika to z art. 31 i art. 33 K.r.o. Przynależność praw spółkowych w spółce jawnej do majątku wspólnego nie oznacza jednak, że do wykonywania uprawnień wynikających z udziału w spółce stosuje się przepisy o zarządzie majątkiem wspólnym małżonków, w tym również wspomniany art. 37 K.r.o. ustanawiający wymóg uzyskania zgody małżonka na określone czynności.

W przypadku przekształcenia spółki w inną spółkę handlową w szczególności nie będzie miał zastosowania art. 37 § 1 pkt 3 K.r.o. Wynika z niego, że zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa. W tym przypadku chodzi o gospodarstwo czy przedsiębiorstwo należące do majątku wspólnego małżonków, a nie do spółki. Ponadto przekształcenie spółki nie jest czynnością prowadzącą do zbycia przedsiębiorstwa. Transformacja oznacza zmianę formy prawnej spółki. Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (art. 553 K.s.h.). Przedsiębiorstwo spółki jawnej z mocy prawa będzie przedsiębiorstwem przekształconej spółki z o.o.