A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (917) z dnia 20.06.2016

Utworzenie spółki z o.o. - wybrane problemy

Spółki z o.o. (A, B, C) mają tego samego większościowego udziałowca - osobę fizyczną. Spółki te chcą utworzyć nową spółkę z o.o. (tzw. matkę).

1. Czy możliwe jest powołanie takiej spółki?

Kodeks spółek handlowych stanowi, że spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. W myśl art. 151 § 2 K.s.h., spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o.

Czytelnik wskazał, że spółki mają tego samego większościowego udziałowca, a zatem nie jest to jedyny udziałowiec i tym samym spółki z o.o. nie są jednoosobowe i mogą zawiązać inną spółkę z o.o. Innymi słowy, regulacje K.s.h. dopuszczają taką sytuację, że spółka z o.o. zostanie zawiązana przez inne osoby prawne, a konkretnie spółki z o.o., których większościowym udziałowcem jest ta sama osoba fizyczna. Zawiązanie spółki z o.o. przez inne spółki z o.o. spowoduje powstanie relacji powiązania czy dominacji pomiędzy spółkami stosownie do spełnienia warunków wynikających z art. 4 § 1 pkt 4 czy 5 K.s.h.

2. Czy kapitał zakładowy może być pokryty wkładami wyłącznie niepieniężnymi?

Tak. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5.000 złotych, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego (art. 152 i 154 K.s.h.).

Wkłady wnoszone na pokrycie udziałów obejmowanych przez wspólników mogą być pokryte wkładami pieniężnymi bądź niepieniężnymi. Nie ma przeszkód, aby były to wyłącznie wkłady niepieniężne.

Jeżeli wkładem do spółki z o.o. w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów (art. 158 § 1 K.s.h.). Jeżeli do nowo zakładanej spółki z o.o. mają być wnoszone wkłady niepieniężne, jest to jednoznaczne z tym, że umowa spółki musi być zawiązana i zarejestrowana w trybie tradycyjnym, a nie tzw. S24, tj. za pośrednictwem systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości przy wykorzystaniu wzorca umowy (a contrario art. 158 § 1¹ K.s.h.).

Wkłady mogą być wnoszone przez wspólników w formie niepieniężnej, o ile charakteryzuje je tzw. zdolność aportowa. Zgodnie z art. 14 K.s.h., przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.

W przypadku, gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia.

Wspólnik i akcjonariusz nie może potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji. Nie wyłącza to potrącenia umownego.

Wkład niepieniężny, aby mógł być wniesiony do spółki, musi posiadać zdolność aportową

Wkład niepieniężny posiada zdolność aportową, gdy spełnia następujące warunki:

jest zbywalny, tj. istnieje możliwość prawnego zadysponowania przedmiotem wkładu przez wspólnika na rzecz spółki,
posiada zdolność bilansową, tj. można go wycenić, oznaczyć i umieścić w bilansie po stronie aktywów,
jest przydatny i faktycznie dostępny dla spółki,
przedmiot aportu ma tzw. zdolność egzekucyjną.

Obok powyższych podstawowych kryteriów zdolności aportowej wymienia się także możliwość wejścia przedmiotu wkładu do masy upadłości. Przykładowo, kapitał zakładowy spółki nie powinien być w całości pokryty know-how.

3. Czy udziały spółki z o.o. mogą stanowić wkład do spółki? Czy na pokrycie kapitału zakładowego mogą być wniesione przez spółkę udziały większościowego wspólnika?

Udziały spółki z o.o. stanowią prawo zbywalne. Spółka z o.o., która jest założycielką innej spółki z o.o., może wnieść na pokrycie obejmowanych udziałów w tej nowo zakładanej spółce swoje udziały, jakie posiada w innej spółce. Przy tym muszą to być jej udziały, a nie większościowego udziałowca. Wśród przytoczonych wcześniej kryteriów zdolności aportowej jest w szczególności możliwość prawnego zadysponowania przedmiotem wkładu przez wspólnika na rzecz spółki, a zatem jeżeli udziały nie należą do spółki, to nie mogą być przez nią wniesione do spółki. Jeżeli wnoszone wkłady stanowią własność spółki, wówczas mogą być one przedmiotem jej aportu, o ile spełnione zostaną pozostałe kryteria zdolności aportowej.