Odpowiedzialność wspólników po rozwiązaniu spółki cywilnej

Moim dłużnikiem jest spółka cywilna. Otrzymałem ostatnio informację, że została ona rozwiązana i wykreślona z urzędów. Wspólnicy prowadzą teraz osobno indywidualne działalności. Czy w takich okolicznościach mogę dochodzić w odpowiedniej części długu spółki od każdego z nich?

Fakt rozwiązania spółki cywilnej i zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej w jej ramach nie powoduje niemożności dochodzenia wcześniej zaciągniętych długów. Rozwiązanie spółki cywilnej i wykreślenie jej z urzędu skarbowego czy statystycznego nie uchyla bowiem odpowiedzialności wspólników za zobowiązania powstałe w czasie istnienia spółki i w związku z prowadzeniem w jej ramach działalności gospodarczej. Za te zobowiązania dotychczasowi wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie (art. 864 Kodeksu cywilnego - Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Dlatego też Czytelnik nie jest ograniczony w dochodzeniu długów spółki cywilnej w ten sposób, że może żądać od każdego wspólnika tylko odpowiedniej części długu przypadającej na niego. Wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie, a to oznacza, że Czytelnik jako wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani (art. 366 K.c.).

Solidarność dłużników nie powoduje konieczności pozwania wszystkich wspólników. O tym, czy pozwać jednego, kilku czy wszystkich wspólników, decyduje wierzyciel. Możliwe jest zatem pozwanie np. jednego czy kilku wspólników rozwiązanej spółki cywilnej o zapłatę całego zobowiązania, które powstało w czasie trwania spółki i uczestnictwa w niej danego wspólnika. Pozwanie danego wspólnika i uzyskanie przeciwko niemu tytułu wykonawczego (np. prawomocnego nakazu zapłaty z klauzulą wykonalności) umożliwi prowadzenie egzekucji z jego majątku prywatnego (zob. też art. 776¹ K.p.c. - Dz. U. z 2024 r. poz. 1568), ewentualnie z udziału w majątku wspólnym wspólników (patrz ramka).

Majątek wspólników spółki cywilnej po jej rozwiązaniu

Po rozwiązaniu spółki losy wspólnego majątku reguluje art. 875 K.c. Zgodnie z nim od chwili rozwiązania spółki wspólny majątek wspólników objęty jest współwłasnością w częściach ułamkowych z uwzględnieniem art. 875 § 2 i § 3 K.c. Umożliwiają one zwrot wkładów wspólnikom oraz podział wspólnego majątku (pozostałej nadwyżki) dopiero po spłaceniu długów spółki.