Zaskarżenie uchwały o połączeniu spółek

Zarząd spółki z o.o. ogłosił plan połączenia z inną spółką z o.o. Na skutek połączenia większość udziałów będzie posiadała osoba, która jest wspólnikiem w każdej z łączących się spółek. Czy można zablokować połączenie poprzez zaskarżenie uchwały zgromadzenia wspólników w tej sprawie?

W pierwszej kolejności należy rozważyć czy mniejszościowi wspólnicy nie są w stanie zablokować podjęcia uchwały łączeniowej. Do jej podjęcia art. 506 § 1 K.s.h. wymaga co najmniej większość 3/4 głosów reprezentujących przynajmniej połowę kapitału zakładowego. Jeśli więc wspólnicy sprzeciwiający się połączeniu w choćby jednej z łączących się spółek dysponują więcej niż 1/4 udziałów w kapitale zakładowym, to mogą skutecznie zablokować całą transformację. Umowa spółki może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały w sprawie połączenia.

Wspólnik głosujący przeciwko uchwale, którego sprzeciw został zaprotokołowany, i inne podmioty wymienione w art. 250 K.s.h., mogą zaskarżyć uchwałę łączeniową. Szczególne regulacje w tej kwestii zawarte są w art. 509 K.s.h. Powództwo (zarówno o stwierdzenie nieważności uchwały, jak i o jej uchylenie) powinno być wytoczone w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały. Podstawą powództwa nie może być wyłącznie kwestia stosunku wymiany udziałów lub akcji, która jest określona w planie połączenia, a następnie jest badana przez biegłego rewidenta. Dotyczy to również sytuacji, gdy wspólnik uważa, że majątek jego spółki jest niedoszacowany lub że przeszacowany jest majątek innych łączących się spółek. W pozostałym zakresie do powództwa o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały stosuje się ogólne przepisy regulujące tę materię w odniesieniu do każdego z dwóch rodzajów spółek kapitałowych.

Celem zablokowania połączenia powód skarżący uchwałę powinien w pozwie domagać się również udzielenia zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania rejestrowego (patrz ramka). Atutem tego rozwiązania jest to, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia jest rozpatrywany niezwłocznie na posiedzeniu niejawnym. W razie udzielenia zabezpieczenia wpis połączenia do KRS nie będzie mógł być dokonany do czasu zakończenia procesu.

"Dopuszczalne jest zabezpieczenie roszczenia o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników spółki z o.o. przez zawieszenie postępowania rejestrowego dotyczącego wpisu zmian na podstawie tej uchwały".

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2010 r., sygn. akt III CZP 49/10

W uzasadnieniu SN wskazał, że w przykładowym katalogu sposobów zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych zawartym w art. 755 § 1 K.p.c. nie jest wymienione zawieszenie postępowania rejestrowego, w pkt 3 tego przepisu wymienia się jednakże zawieszenie egzekucji lub postępowania wykonawczego. Brak bliższego określenia co oznacza "postępowanie wykonawcze" w rozumieniu tego przepisu prowadzi do przyjęcia, że chodzi o każde postępowanie zmierzające do wykonania orzeczenia lub decyzji, których istnienie, ważność lub skuteczność są przedmiotem postępowania w sprawie, w której udzielone zostało zabezpieczenie.